Pani od plastyki

Koniec roku szkolnego! Chociaż lata szkolne mam już dawno za sobą (Bogu dzięki), nadal końcówka czerwca przyjemnie mi się kojarzy. Głównie dlatego, że sama szkoła kojarzy mi się źle. A najgorzej – pani od plastyki.

Chodziłam do podstawówki w latach 1982-1990. Przez 5 lat pani od plastyki była naszą zmorą. Nienawidziliśmy jej, a ona nas. Mieliśmy więcej ocen niedostatecznych z plastyki niż z matematyki. Brak bloku rysunkowego – dwója. Brak kredek – dwója. Brak zeszytu – dwója. W chwilach zacietrzewienia pani kazała nam sprawdzać, czy ładnie wyglądamy w pomarańczowych kamizelkach MPO albo groziła, że po podstawówce nie dostaniemy się nawet do szkoły pralniczej, gdzie jest więcej miejsc niż kandydatów. Ona czuła się bezkarna i była bezkarna. Podobno dlatego, że jej mąż był milicjantem. Tego nie wiem, ale coś było na rzeczy. Tej pani wszyscy się bali.

Rysowaliśmy prace na konkurs „Ludowe Wojsko Polskie”, plakaty o straży pożarnej i o Warszawie. Moje rysunki z tego okresu były po prostu ohydne. Lepsze jednak niż dzieła pod tytułem „Bitwa mrówek” albo „Ptasie wesele”. Pamiętam całkiem udane impresje batalistyczne moich kolegów: mrówki atakujące na ślimakach, uzbrojone w karabiny maszynowe. Trója! Pani nie to miała na myśli. Lubiła pastelowe kolory i łagodne wizje. Najładniejsza praca w konkursie „Warszawa moja stolica” (albo coś w tym stylu) przedstawiała długorzęsą syrenkę na tle tęczy. Syrenka miała ten sam głupkowaty wyraz twarzy co lalka Gerda, którą mama przywiozła mi z dwudniowej wycieczki do NRD.

W ósmej klasie wrogiem publicznym numer 1 dla pani od plastyki stał się kolega wybitnie uzdolniony, ale – niestety – długowłosy. Zdaje mi się, że był nawet zagrożony na koniec roku z plastyki. Spotkałam go kilka lat później w Łazienkach. Skończył Akademię Sztuk Pięknych.

Żeby tak precyzyjnie zabić w dzieciach miłość do sztuki. Żeby tak zniechęcić do tworzenia. Minęły lata całe, zanim odważyłam się coś narysować, wykleić czy sfotografować.

Skąd dziś przyszła mi na myśl pani od plastyki? Rozmawiałam z przyjaciółką – panią od muzyki. Przyjaciółka opowiadała o uczennicy, która w zerówce nie chciała w ogóle śpiewać, a głos miała – cichutki, ale czysty. Pięć lat pracowały razem. Dużo w tym było delikatnych zachęt, a jeszcze więcej czekania, aż z pączka rozwinie się kwiat. Słyszałam to dziecko w styczniu na szkolnym koncercie kolęd. Pamiętam do tej pory, co zaśpiewała i jak to zrobiła. Włożyła w kolędę swoje serce i coś sprawiło, że moje serce poczuło te wibracje.

Są takie przedmioty szkolne, które trenują umysł i hartują wolę. A są takie (schowane pod etykietą „sztuka”), które otwierają serce – to, co zapisane głęboko. Wszystkie „PRLowskie panie od plastyki” – precz z łapami!