Listopad. Skrzydło i palma

Moja rodzina przypomina palmowy liść, rozcapierzony ku górze. Ciżba kuzynów i pociotków, ciżba roześmiana, rozcałowana, serdeczna i czuła. Okrągłe twarze i szeroko rozstawione niebieskie oczy – to daleka i bliska rodzina taty, rozrosła jak dąb. Rodzina mamy – mniej jednolita i raczej topniejąca, rozproszona.

Są bóle, ale schowane w splotach nerwów, w głębi żołądków i stawów. Są niespełnione sny i zawiedzione nadzieje. Całe morze samotności. I straszny lęk przed śmiercią, który usiłujemy łagodzić śmiechami na cmentarzu, w dzień Wszystkich Świętych.

„Imię nasze pójdzie z czasem w niepamięć i nikt nie wspomni naszych poczynań. Przeminie życie nasze jakby ślad obłoku i rozwieje się jak mgła, ścigana promieniami słońca i żarem jego przybita. Czas nasz jak cień przemija, śmierć nasza nie zna odwrotu: pieczęć przyłożono, i nikt nie powraca” (Mdr 2, 4-5)

Jak trudno uwierzyć, że oprócz korzeni mam też skrzydła.

Yan Kai

Wystawa współczesnego malarstwa chińskiego. Tusz. (Większość to obrzydliwe bohomazy). Są jednak bardzo podobne dwie prace, które przykuły mój wzrok. Czarnobiałe krajobrazy. Jeden z obrazów nosi tytuł „Pustelnik łowiący ryby nad kwiecistym potokiem”, a drugi – „Pustelnik łowiący ryby na jesiennej rzece”. Nieruchome lustro wody, w którym odbija się niewidoczne niebo. Strome góry, kłębiaste jak chmury, zastygłe kamienne wodospady. Tylko gdzie pustelnik i ryby? Schowani w wielkiej ciszy, w której słyszysz bicie własnego serca.

Dzikie wino

Znak jesieni. Oplatające, zwisające, dające życie i koloryt najbrzydszej ścianie. Dzikie wino jest jak kot – zawsze dobrze wygląda, w każdej pozycji i na każdym tle.

Mitoraj, Anielskie Drzwi

Anielskie Drzwi u jezuitów w Warszawie – najpierw nie podobały mi się, a teraz nie umiem bez nich żyć. Wychodzę z kościoła, próbuję zajrzeć aniołowi w oczy. Zaczepia mnie jakiś facet, pyta: „pani naprawdę podobają się te drzwi? Bo ja nie mogę już patrzeć, Mitoraj w kółko robi to samo, wcale się nie rozwija, a ja bym chciał, żeby on się rozwijał. Chociaż, wie pani, ja nie myślałem, że on jest taki stary, nawet z nim rozmawiałem, a on powiedział, że już ma swoje lata i nie będzie nic zmieniał”. Facet leciał za mną aż na Rynek Starego Miasta, tłumaczył, że gadał z Mitorajem i że ma żonę Włoszkę.
Nie cierpię ludzi, którzy mówią artystom, co tamci mają robić. Niech Mitoraj ciągle rzeźbi w tym samym swoim stylu. Bo to jest JEGO styl. Wy sobie krytykujcie. A ja po raz setny stoję przed Anielskimi Drzwiami i płaczę, głęboko wzruszona.

Mitoraj, Zwiastowanie

Anioł jest dziwny, pustooki. Ale Madonna – taka piękna. Piękna pięknem nie z tego świata. Jej nieśmiałość. Jest przepełniona tajemnicą, niezwykle kobieca w łagodnym łuku przechylonego ciała, ruchu głowy, wykroju warg. To piękno jest odblaskiem innego świata. Anioł kłania się przed tym pięknem.
Oboje pozbawieni części głowy – puszki mózgowej. Ja do wszystkiego muszę mieć „intelektualny wsad”. A oni?
Maria ma w miejscu serca dziurę. W tej dziurze mieści się świat. My też tam możemy zajrzeć. My też tam możemy się schronić.
Jest mi tak źle, tak smutno, czuję się winna, czuję, że zawiodłam, i chce mi się płakać.
Nie pomaga tłumaczenie, że tak czy tak.
Wydaje mi się, że straciłam czas. Że robiłam nie to, co potrzeba.
Mario, schowaj mnie przede mną samą.